Verontreiniging van de Maas

Afgelopen zomer werd het water van de Maas, de drinkwaterbron voor 3 miljoen Belgen en 4 miljoen Nederlanders, vervuild met de pesticide propamocarb. Hoe we dat weten? Dankzij de alerte Nederlandse Rijkwaterstaat die hierdoor zelfs de drinkwaterproductie tijdelijk moest stopzetten. De bron van de vervuiling? ‘Ergens’ in Wallonië. Meer weten we niet, behalve dan dat de vervuiling momenteel opnieuw verdwenen is. 

Onduidelijkheid troef

De eerste melding dateert van 14 augustus wanneer het Nederlands-Limburgs waterbedrijf WML aan Water-link laat weten dat er verhoogde concentraties propamocarb werden vastgesteld in het meetstation in Eijsden (NL). Op 5 september volgt de eerste officiële melding volgens de meldingsprocedure van de Internationale Maascommissie. In Vlaanderen en Wallonië wordt er niet systematisch meer gescreend op deze stof, sinds de eerste melding op 14 augustus analyseert Water-link opnieuw de waterstalen op aanwezigheid van propamocarb. In Vlaanderen wordt er nooit een gezondheidsrisico vastgesteld. Op 15 september heeft de Waalse overheidsdienst SPW op 81 plaatsen in de Waalse Maas, in zijrivieren en op het Albertkanaal staalnames gedaan specifiek gericht op propamocarb. Op 17 oktober komt uiteindelijk de Nederlandse ambassadeur tussen om de urgentie aan te kaarten bij de Waalse minister voor leefmilieu. 

De voorbije weken stelde ik verschillende vragen aan minister van Omgeving Jo Brouns om inzicht te krijgen hoe er in Vlaanderen precies werd omgegaan met deze vervuiling. Het kan toch niet zijn dat een buurland ons erop moet wijzen dat ons oppervlaktewater vervuild is en dat er pas enige sense of urgency is ontstaan nadat de ambassadeur zich inlaat met deze zaak. De resultaten van de staalnames in Wallonië? Die kon de minister me niet bezorgen. Toch wees een journalist van de Standaard me erop dat hij ze simpelweg per mail van de SPW rechtstreeks heeft ontvangen. In Vlaanderen gebruiken we het Maaswater gelukkig niet rechtstreeks voor de drinkwaterproductie, maar het Albertkanaal wordt wel met dit water gevoed en het Albertkanaal is voor Water-link de belangrijkste bron voor de productie van drinkwater in Antwerpen. 

Achterover leunen

Eer dat het vervuilde Maaswater in het Albertkanaal zou passeren, is de vervuiling al zodanig verdund dat ze niet meer wordt vastgesteld. In Vlaanderen zijn er dan ook nooit waarden gemeten die tot gezondheidsrisico's zouden leiden. De Vlaamse Milieumaatschappij (VMM) is er dus gerust in, beweert dat ze alles onder controle heeft en dat alle systemen gewerkt hebben zoals het hoort.

Toch kan onze eigen monitoring scherper en moet de communicatie tussen Vlaanderen, Wallonië en onze buurlanden strakker. Er zijn nog een heel aantal vraagtekens te zetten bij dit dossier. Wordt vervolgd...